RADIO BRATISLAVA

Wij waren in staat alle zenders uit heel Europa te ontvangen. Vreemde plekken waar niemand ooit zou komen: Beograd, Helsinki, Praha, Andorra, Tunis. Was het de bedoeling geweest van de ontwerpers van deze radio’s de broederschap onder de volkeren te bevorderen? Maar zou er daadwerkelijk ooit iemand naar de uitzendingen van radio Tsjechoslowakije hebben geluisterd? Het probleem was: niemand sprak Tjsechisch, noch Slovaaks, noch Hongaars, noch Tunesisch. Deze multiculturele radio was ontsnapt aan het voortschrijden van de geschiedenis. De kleurentelevisie bracht een gigantische omwenteling in de zeventiger jaren. Zulk een toestel kostte toen een maandloon en velen onder ons, zelfs de eenvoudigste werkmensen waren bereid daarvoor een been af te staan want het was niets minder dan een wonder dat het zwart en het wit en het grijs vervangen werden door alle kleuren van de regenboog. Er was een jongentje, laten wij hem Kleine Vos noemen, dat chagrijnig over de straten liep en reusachtige antennes op de daken zag verschijnen en bijna niet kon geloven dat er mensen bestonden die zo gelukkig waren dat ze werkelijk in het bezit konden zijn van de televisie met kleuren. Bij Kleine Vos thuis waren ze nog liever dood gevallen dan zulk een onmenselijk duur ding aan te schaffen. Het waren voorzichtige, zuinige arbeiders en boeren, zij waren slim, zij deden geen zotte kosten, zij leefden met hoop naar de toekomst, in de toekomst zou alles goed komen, maar nu voorlopig nog niet. De kleurentelevisie zou bij die zuinige mensen op noodzakelijker wijze pas in de jaren tachtig haar intrede doen omdat het zwart-wittoestel eindelijk godzijdank kapot was gegaan en ze niet meer zulk een toestellen maakten en van die nood maakten de zuinige mensen een deugd. Het scherm is nu een multimediaal spektakel geworden, een miljardenindustrie die duizend zenders in de huiskamers brengt, bijna gratis te ontvangen mits een kleine bijdrage aan de operator. Maar de radio is altijd hetzelfde gebleven: iemand draait een plaat of babbelt wat over het weer, de bewolking neemt toe. In het journaal dezelfde berichten over de zelfde oorlogen en miserie als in de middeleeuwen en iedere dag de geruststellende file op de Brusselse ring tussen Groot-Bijgaarden en het Vier Armen kruispunt. Mocht er iemand per vergissing de verkeersinformatie van de vorige dag voorlezen, dan zou niemand er iets van merken. De radio was niet kapot te krijgen. Hij stond er, en hij stond er goed. In die tijd maakten ze dingen die een leven lang meegingen. En we moesten dringend een keer naar radio Bratislava luisteren, misschien was er daar iets nieuws gebeurd.