EEN GOED BOEK

Ik las in de gazet dat de uitgeverij van Hugo Claus zo verschrikkelijk kwaad was omdat Het verdriet van België verkozen was tot het meest ongelezen boek aller tijden.

U kent dat, overal wordt rondgebazuind dat u dat boek zeker moet gelezen hebben want wanneer u dat boek niet gelezen hebt, dan bent u intellectueel verstoken van een van de belangrijkste cultuuruitingen van ons Vlaanderenland. En u loopt naar de winkel en u schaft dat boek aan en u denkt: als ik tijd heb ga ik dat prachtige drukwerk dit weekend een keer enorm gaan lezen, dat zal deugd doen, eindelijk eens een goed boek en u neemt dat boek ter hand en u leest de eerste zin en er staat: Dondeyne had een van de zeven Verboden Boeken onder zijn schort verstopt en Louis meegelokt.’ En u denkt: dat belooft spannend te worden. Dan leest u de volgende zin: ‘Zij zaten onder de slingerplanten aan de grot van Bernadette Soubirous.’ En u hebt al gelijk geen goesting meer om verder te lezen want het gaat toch weer niet zoiets zijn zeker over het katholieke Vlaanderen van vroeger, met al die miserie en dat zondebesef van de kleine Vlaamse werkmens? U bent immers gewoon van naar VT4 te kijken naar spannende afleveringen van Temptation Island en u denkt: dat boek loopt niet weg, ik ga morgen wel verder lezen en nu ga ik eerst een keer in de P-magazine lezen over de nieuwe BMW van Chris Wauters. Dat is natuurlijk een simpele waarheid: dat boek dat loopt niet weg, dat kan altijd later nog gelezen worden. Maar dat interview met Chris Wouters moet vandaag geconsumeerd worden want morgen is het al oud nieuws.
Ik heb Het verdriet van België gelezen en ik kan het iedereen aanraden. Het is een weergaloos kunstwerk dat iedere mens met een hart zou moeten gelezen hebben. Maar ik besef inderdaad: het zal er wellicht niet meer van komen. Het is ondertussen twintig jaar oud en er zijn ondertussen zoveel andere boeken bijgekomen. Ik heb ook Zwerm van Peter Verhelst gekocht en ik denk dat ik het ooit ga lezen, als ik een keer tijd en goesting heb. Neen, het zal er zeker van komen, want zo gierig ben ik wel: een boek dat ik heb gekocht met mijn zuurverdiende centen, dat ga ik ook lezen, al moest ik omkomen van verveling.
Ik hoorde een interview met de Uitgever Weverbergh en die sprak dat in de jaren zeventig Jef Geeraerts de enige schrijver was die veel boeken verkocht. Toen al. Van sommige romans van Geeraerts werden 15.000 exemplaren verkocht. Dat was een gigantisch aantal in die tijd. Met dat soort cijfers, daar lachen ze tegenwoordig mee. Connie Palmen en Donna Tart verkopen een miljoen exemplaren van elk boek. Het boekenbedrijf bloeit als nooit tevoren. Ik zag het op de boekenbeurs in Antwerpen, de boeken worden daar met camions en met tonnen tegelijk aangesleurd. Normaal kom ik daar nooit op de boekenbeurs. Ik word zenuwachtig en ook depressief van al die kilo’s bedrukt papier. Iemand heeft dat allemaal zitten opschrijven, denk ik altijd, en dat moet ook allemaal gelezen worden. Het is zoals het heelal dat oneindig is, het zweet breekt mij al uit als ik er begin aan te denken. Neen, vroeger zagen ze mij daar niet op die boekenbeurs, maar sinds ik zelf ook een paar werken heb geschreven wordt mijn aanwezigheid daar nu dus wel vereist door die mensen van mijn uitgeverij. Het zijn Hollanders en dus ik ga die gasten niet in het wiel rijden. En dan de tonnen boeken die daar ook daadwerkelijk weer naar buiten gesleurd worden, het houdt nooit meer op. Let op mijn woorden: het is onmogelijk die boekenbeurs nog te handhaven in de betrekkelijk kleine handelsbeurs daar in Antwerpen en zij zal binnenkort moeten verhuizen. Er is in Vlaanderen maar één plek die aan de noodwendigheden van een uit zijn voegen barstende beurs kan beantwoorden en dat is Flanders Expo, hier in Gent. Er wordt dit weekend al een soort boekenbeurs gehouden met boeken die de uitgeverijen niet kwijt geraken. Dat zijn de boeken met het oude nieuws van deze tijden. Boeken over Bill Clinton en over Nine Eleven. Allemaal boeken die iemand ooit nog niet zo lang geleden heeft geschreven en die nu reeds niemand nog wenst te lezen. Er moeten altijd maar nieuwe boeken komen van de nieuwe mensen over nieuwe dingen. De mensen zullen die nieuwe boeken willen kopen. Misschien zullen ze ook die oude boeken willen kopen, de autobiografie van Bill Clinton bijvoorbeeld, met het idee: dat is allemaal oud nieuws maar het is misschien het weten waard, ooit ga ik dat eens lezen, wanneer ik op brugpensioen ga.

LUC DE VOS