Herodes
Aan mijn keukentafel luister ik naar zo’n lekker gezellig transistorradiootje, met een antenne die je in alle richtingen moet manipuleren om een geruisloze ontvangst te garanderen. Twaalf uur, het middagnieuws. “Onderzoekers van de universiteit van Jeruzalem hebben het graf gevonden van koning Herodes. Het bevindt zich op een heuveltop, zo’n 12 kilometer ten zuiden van Jeruzalem. Herodes heerste over het Heilig Land, ten tijde van Romeinen, in 40 voor Christus werd hij door de Senaat in Rome aangesteld als “Koning der Joden”. Hij regeerde tot 4 voor Christus.’ Mijn brein begint spontaan te borrelen. Tot 4 voor Christus ? Hoe, die Herodes dat was toch die snoodaard die al die kleine Joodjes liet vermoorden in de hoop zo de voorspelde nieuwe koning reeds voor hij enige enigmatische beweging kon op gang brengen een kopje kleiner te maken ? Maar volgens het onfeilbare radionieuws was hij reeds 4 jaar voor de start van de christelijke jaartelling overleden? En die jaartelling, dat is toch die van Anno Domini, het jaar des heren, startend bij de geboorte van Christus. Aha, dacht ik bij mezelf, één of andere journalist/redacteur heeft daar bij de VRT zijn chronologische feiten niet helemaal op een rijtje. Heb je dat gehoord, sprak ik tot mijn vrouw, ze nemen het daar weer niet al te nauw met de tijdslijn geloof ik. Zij had natuurlijk niets gehoord, verdiept als ze was in een bordje aarbeien met witte suiker. Ik stak een imponerend verhaal af over hoe het toch historisch onmogelijk was, zelfs in de gewijde geschiedenis, beschuldigd te worden van feiten die na je overleden gepleegd zijn. Mijn vrouw keek mij schamper aan. Zoetje toch, sprak ze, iedereen weet toch dat Jezeken in 4 voor Christus geboren is, en niet in het jaar 0. Nu brak mijn klomp. Zoiets belangrijks als het begin van onze jaartelling, en daar hebben ze dus naar geklopt als een blinde naar een ei. Daar moest ik meteen het fijne van weten. Wij doeken een middagje onder in de wondere wereld van Wikipedia, en mensenlief, je weet waar dat begint, maar niet waar het eindigt. Dat van die jaartelling bleek dus inderdaad te zijn zoals mijn vrouw opmerkte ; al naargelang de bron en de berekeningswijze zou het kerstenkind een jaar tot zes jaar voor de aanvang van de jaartelling geboren zijn. De Christelijke jaartelling wel te verstaan, want we konden ook nog doorklikken naar de Gregoriaanse en Juliaanse kalender. Verrotte interessant allemaal. En die Juliaanse kalender, die begon eigenlijk op 1 maart, wat de etymolgie van de maanden september, oktober, november en december verklaart. En februari was dan de laaste maand. Het overschot van de dagen zeg maar, 28 of 29. Februari, genoemd naar de Romeinse god Februus, de god van de purificatie/onderwereld. Bij de oude Romeinen was februari de maand van de grote reiniging en boetedoening. Februari, de sprokkelmaand. In deze periode vierden de Germaanse stammen langs de Romeinse grenzen een ontuchtig vrouwen- en vruchtbaarheidsfeest. De Romeinen vonden dit heidense riten en duidden deze feesten aan met de naam Spurcalia, naar het Latijnse woord spurcus dat smerig betekent. Van dit woord is het Oudnederlandse woord sprokkelen een etymologische afleiding. Toen was het gelukkig bijna vier uur en tijd om het kind van school te halen. Ik moest dringend eens met mijn propvolle kop door de malse aprilse regen gaan lopen. Al die informatie, wat heb je eraan ?
Ian Paisley
Alle problemen opgelost, laatste nieuwsbericht ooit, nog een prettig leven verder.
LUC DE VOS
Comments are closed.