HET LEVEN ZOALS HET IS
Op het scherm zien wij bijvoorbeeld Jan en Kaat voorbijfietsen door het bos. Wij zien dat, werkelijk, echt waar, ik lieg niet, met onze eigen ogen.
Of zijn wij blind? Waarom anders horen wij dan een stem, een stem die meldt: ‘Jan en Kaat rijden met de fiets door het bos.’ Maar ik had dat net met mijn eigen ogen mogen aanschouwen. Ik wist dat al. Toch moest er ergens een stem weerklinken die ons zou bevestigen wat wij net met eigen ogen mochten aanschouwen. Nu zoemt de camera in op Jan en Kaat die op een bank zitten, midden in het bos. Tot hen richt zich een niet in beeld zijnde ondervragende instantie: ‘wat waren jullie daarnet aan het doen?,’ moet deze instantie wellicht hebben gevraagd. Jan en Kaat antwoorden immers: ‘wij waren daarnet aan het fietsen door het bos.’ Deze situatie die ik u hier schets, betreft, zoals u wellicht al kon vermoeden, het format van de docu-soap. Wij zien iets gebeuren, want men filmt het leven zoals het is, er is geen scenario op voorhand geschreven, het is de werkelijkheid die wij moeten aanschouwen. En dan wordt hetgeen wij zien op dat moment zelf bevestigd, door een objectieve instantie achter de schermen, de commentaarstem dus, zodat wij zeker onze eigen ogen zouden geloven. Achteraf wordt ten tweede male, dit keer door de betrokkenen zelf, mondeling bevestigd wat wij zo pas met onze eigen zintuigen(ogen dus, ja, ogen) visueel mochten waarnemen, in dit geval het feit dat Jan en Kaat door het bos aan het fietsen waren. Laat daar nu absoluut geen twijfel meer over rijzen. Ik zweer het u: Jan en Kaat fietsten door het bos. Ik werd er even niet goed van, van naar het scherm te kijken. Gelukkig heb ik geen voorhamer in huis, anders waren er misschien ongelukken gebeurd met mijn televisietoestel. Ik las in de gespecialiseerde media dat een gemiddeld TV-programma zich van hogerhand dient te richten tot de belevingswereld en de intellectuele competentie van een tienjarig kind. Dat lijkt mij toch enigszins overdreven. De situatie van de fietsende Jan en Kaat zou ik eerder in het segment van het kleuteronderwijs situeren. Tot in de hoogste echelons van de televisiewereld is het format van de orale bevestiging van het visuele gegeven doorgedrongen. Die televisiemakers kunnen niet anders meer, ze moeten mee met hun tijd. Kent u Patrick De Witte? Dat is een van ’s lands topintellectuelen die een programma maakt waarin hij aanstormend talent in het segment van de rechtopstaande komedie taxeert en kritisch benadert, daarin bijgestaan door onder andere de critica Liv Laveyne, misschien kent u ook haar wel, ze schrijft voor De Morgen. Het is een harde tante die echter niet steeds slaat zonder ook te zalven en de jonge rechtopstaande kandidaten vaak goede raad geeft, bezorgd als zij is voor hun toekomst, maar ook voor de toekomst en de kwaliteit van het genre van de rechtopstaande komedie an sich. Nu zag ik Patrick en Liv door het beeld stappen, arm in arm, op weg naar het hok waar zij hun gedegen en rechtvaardige oordeel zouden vellen. Ik kon visueel waarnemen dat Liv, deze strenge maar ook lieflijke fee, niet alleen een ferm decolleté torste maar tegelijk ook mankte. Ik dacht nog: waarschijnlijk heeft deze mevrouw haar voet verstuikt en heeft Patrick, de goedertieren man, haar galant onder de arm genomen om haar te ondersteunen in het uur van haar pijnlijke beproeving. Maar dat is nu niet belangrijk, zat ik te denken, of zij nu haar voet heeft verstuikt of niet, dat zijn onze zaken niet, wat telt is dat beiden een grondig en gegrond oordeel vellen over de strapatsen van de moedigen die zich aan hun oordeel wensten te onderwerpen. Dus verder geen gezeur, op naar het juryhokje! Dan weerklonk de commentaarstem, het dreunde in mijn oren: ‘Patrick en Liv begeven zich naar het juryhokje. Liv heeft deze week haar voet verstuikt en Patrick biedt haar een arm aan ter ondersteuning.’ Had ik het niet gedacht? Jawel, ik had het dus gedacht. Maar mijn gedachten werden deskundig, formeel en mondeling bevestigd.
LUC DE VOS
Comments are closed.