DE DOMME MASSA

Misschien zijn wij met zijn allen toch dommer dan we denken. Ik merk dat ook bij mijzelf. Ik geniet vooral van eenvoudige dingen.

Van voetbal bijvoorbeeld. Het spel dankt zijn populariteit aan de eenvoud die eraan ten grondslag ligt. Ik weet niets van voetbal maar een half uur voor het Europees kampioenschap begon had ik even de sportkatern in mijn gazet gelezen en ik was alweer helemaal mee. Laat u niets wijsmaken door mensen zoals Johan Cruyff. Die maakt het nodeloos ingewikkeld. Ieder voordeel heb zijn nadeel, zegt hij. Of was het omgekeerd: ieder nadeel heb zijn voordeel. Ik heb er ook al zulk een paar uitgevonden: water is nat en de paus is katholiek. Het komt er in het voetbal slechts op aan meer doelpunten te maken dan de tegenstander. Sommigen zullen nu beweren dat doelpunten in het voetbal niet belangrijk zijn, maar dat zijn sofisten. Wat is een sofisme?: een spitsvondige maar geen steekhoudende redenering. Het fenomeen verwijst naar bepaalde Griekse wijsgeren uit de oudheid die het zodanig konden uitleggen dat ze bij wijze van spreken konden bewijzen dat water niet nat is maar integendeel: droog.
Wij worden voortdurend onderschat door de mensen die het voor het zeggen hebben. En misschien hebben die mensen wel gelijk. Ik heb dat zonder valse bescheidenheid al vaak gemerkt: dat ik dus iets lees in de gazet, of dat er iets gezegd wordt op de radio en dat ik echt met de beste wil van de wereld niet begrijp, dingen die te maken hebben met economie of met de beurs of de staatshervorming. Ik bevind mij in een groot en goed gezelschap want ik las in dat verband iets merkwaardigs in een tijdschrift. Het was een interview met de nieuwe baas van de openbare omroep, die ik halsstarrig de BRT blijf noemen. Op een bepaald moment zei deze baas: ‘wij zijn één van de enige landen die niet nasynchroniseren, wij ondertitelen. Daardoor merkt de Vlaming meteen of een programma aangekocht is.’ De directeur van de BRT denkt dus dat wanneer er op de Duitse zenders een romantische komedie met een Duits sprekende Brad Pitt en Gwyneth Palthrow wordt uitgezonden, dat de Duitsers dan denken dat die film wellicht in Kaiserslautern is opgenomen en dat die protagonisten, die toch uit Californië komen, een Duits praten van een keurigheid om duimen en vingers van af te likken. Dat denkt die mens in werkelijkheid en wellicht heeft hij gelijk: we mogen de mensen nooit overschatten. Sociologen begroten het intelligentiequotiënt van de meerderheid van de mensheid op dat van een zevenjarig kind. Vandaar mijn stelling: we zijn met zijn allen dommer dan we denken.
Maar gelukkig zijn er de slimme studenten naar wiens lot mijn hart in deze bloktijden uitgaat. Ik had deze week de eer om in het verband der Europese kampioenschappen voetbal de topstudente Ann Van Elsen te mogen ontmoeten, omdat ik, net als zij, aangezocht was om op de televisie mijn licht te laten schijnen over deze sport, in het mooie Zwitserland. Ontmoeten is een groot woord. Ik zei haar goedendag en ik zag haar denken: wie is die onnozelaar eigenlijk? Ik kon haar moeilijk beginnen uitleggen dat ik een zanger was die in de marge van het amusementsgebeuren met de moed der wanhoop zijn boterham trachtte te verdienen en dat ik niet met een BMW reed, vooral vanwege dit soort omstandigheden. In dat zelfde tijdschrift waar ik het daarnet over had, sprak zij over haar examenervaringen. Zij studeerde in 2006 met grote onderscheiding af in de richting handelswetenschappen. Zij sprak: ‘als vriendinnen belden of ik iets mee ging drinken, zei ik nee. Ik had een ongerust gevoel als ik niet achter mijn bureau zat. ’s Avonds ging ik naar bed met mijn cursussen en blokte ik tot ik in slaap viel.’
Ikzelf kan mij uit mijn schooltijd geen situatie inbeelden waarin ik er in slaagde mij langer dan één minuut in de leerstof te verdiepen. Vervolgens was ik gebuisd. Maar geen paniek: mensen zoals Ann Van Elsen zullen dit land dankzij hun inzet in goede banen leiden.

LUC DE VOS